ιστορια περτουλιου

Η κτίση του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η αρχαιότερη αναφορά με το όνομα «Περτούλη» ανάγεται στον 10ο αιώνα και στον 221/8α κώδικα της Μονής Βαρλαάμ, μία εκ των παλαιότερων μονών των Μετεώρων. Είναι όμως βέβαιο ότι κατοικούνταν πολύ παλαιότερα. Λέγεται ότι στα 1720, έπεσε επιδημία πανώλης και ερημώθηκε. Ξανακατοικήθηκε από τον Τριαντάφυλλο Χατζή Μπέρτα, στον οποίο κατά μια εκδοχή οφείλεται και το όνομα του χωριού (Μπερτούλι= το χωριό του Μπέρτα). Το όνομα Περτούλι συναντάται και σε κατάστιχο του Μεγάλου Μετεώρου το 1741 αλλά και το 1841 σε αναφορά των κατοίκων του Ασπροποτάμου προς τον Πασά των Τρικάλων.

Ο πληθυσμός του Περτουλίου παρουσίαζε κατά καιρούς μεγάλες αυξομειώσεις, είτε λόγω μετακινήσεων από και προς άλλα μέρη, ιδίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, είτε λόγω επιδρομών και επιδημιών. Από την Ήπειρο προς το Περτούλι έγιναν μεγάλες μετακινήσεις την εποχή του Αλή Πασά. Εκείνη την εποχή το Περτούλι ήταν σημαντικό κέντρο με επιρροή στην ευρύτερη περιοχή, καθώς γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση. Θεωρούνταν ανέκαθεν κεφαλοχώρι και αρχοντοχώρι. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, το εμπόριο και τη βιοτεχνία (χρυσού, αργύρου, μαλλιού, ξύλου). Κτίστηκαν μεγάλα σπίτια, αρχοντικά, εκκλησίες, γεφύρια. Είχε υψηλό βιοτικό επίπεδο και κοινωνική ζωή. Ήταν η πρωτοπορία της περιοχής στον πολιτισμό. Η φήμη του προκάλεσε τον Αλή, ο οποίος επέβαλε σκληρούς φόρους. Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από Τουρκαλβανούς το 1823 μετά τον θάνατο του Αλή Πασά. Οι κάτοικοί έμειναν στο βουνό σε καλύβες για 18 χρόνια μέχρι το 1841, όταν ξανακτίστηκε το χωριό. Τότε οικοδομήθηκε και ο Πύργος του Χατζηγάκη, εγγονού του Χατζή Μπέρτα.

Από το 1900 και μετά, εκτός από παραδοσιακά, είχε και καταστήματα ευρωπαϊκού τύπου. Γίνονταν χοροεσπερίδες, σερβίρονταν πάστες και φρουί-γλασέ που τα έφτιαχναν Γάλλοι ζαχαροπλάστες στο κέντρο ‘Πανελλήνιον’. Το αυτοκίνητο ήρθε σχετικά νωρίς σε σχέση με άλλα χωριά, δηλαδή γύρω στο 1934. Η οικονομική άνθηση προκαλούσε τα βλέμματα λήσταρχων που δρούσαν μόνιμα στην περιοχή. Γνωστή η ληστεία του Τζιατζιά το 1929, που συντάραξε το πανελλήνιο και απασχόλησε τη Βουλή των Ελλήνων, επί πολλές μέρες.

Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ήταν η έδρα του κοινού Γενικού Στρατηγείου των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ και της Αγγλικής Αποστολής. Το 1943 τα ναζιστικά στρατεύματα κατέστρεψαν το χωριό ολοσχερώς. Το 1947, οι κάτοικοι εκπατρίστηκαν και το χωριό ερήμωσε εντελώς. Επαναπατρίστηκαν το 1950 και από τότε άρχισε να ξαναγεννιέται. Με την πάροδο του χρόνου παρατηρείται οικοδομική δραστηριότητα, τουριστική ανάπτυξη και κοινωνική ζωή.

Συσσίτιο στη Σχολή Αξιωματικών

Ο Σαράφης με τον Βελουχιώτη

Κρίστοφερ Γουντχάους: Αρχηγός Στρατιωτικής Συμμαχικής Αποστολής

Ο καλλιτέχνης Γιολδάσης φωτογραφίζει τον Βελουχιώτη

Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης

Αδιάκοπη πορεία μέσα στην ομίχλη